ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΗΜΟΥ ΛΕΡΟΥ

Ο Δήμος Λέρου εντάσσεται διοικητικά στην επαρχία Καλύμνου του Νομού Δωδεκανήσου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Aποτελείται από ένα Δημοτικό Διαμέρισμα, που περιλαμβάνει, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε.:

  • τη νήσο Λέρο

  • τις νησίδες Λέβιθα και Φαρμακονήσι.

  • τις νησίδες Αρχάγγελος, Βελόνα, Γλάρος, Μαύρα, Μεγάλο Λιβάδι, Πηγανούσα, Πλάκα, Στρογγυλή και Τρυπητή, που δεν έχουν μόνιμο πληθυσμό.

Η Λέρος είναι το ένατο σε έκταση νησί του Νομού Δωδεκανήσου (έκταση 53 τ. χλμ. και μήκος ακτών 71 χλμ.). Είναι βραχώδες νησί με μικρές πεδινές εκτάσεις ανάμεσα στα διάφορα υψώματα. Οι ακτές του νησιού παρουσιάζουν έντονο διαμελισμό και σχηματίζουν ασφαλείς κόλπους.

Το νησί διαθέτει δύο λιμάνια, νοτιοδυτικά το Λακκί, ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, και βορειοανατολικά την Αγία Μαρίνα.

Στο νησί υπάρχουν 11 οικισμοί με συνολικό πληθυσμό 8.130 κατοίκους (απογραφή ΕΣΥΕ 2011). Μεγαλύτεροι είναι η πρωτεύουσα του νησιού, η Αγία Μαρίνα με 2.672 κατοίκους και το Λακκί με 1.990 κατοίκους. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση του πληθυσμού (+1,8%) που παρατηρείται τη δεκαετία 1991 -2001, ύστερα από συνεχή μείωση κατά τη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, εξέλιξη η οποία σηματοδοτεί την ανακοπή πλέον της πληθυσμιακής συρρίκνωσης.

Διοικητική και κοινωνική υποδομή

Διοίκηση        

Η διοίκηση συγκεντρώνεται στην Αγία Μαρίνα, Πλάτανο και Λακκί, που έχουν πολεοδομική συγκρότηση και τα μεγαλύτερα μεγέθη μόνιμου πληθυσμού. Η θέση τους, κεντροβαρική ως προς το οικιστικό σύνολο του νησιού, σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες οδικές συνδέσεις και τις μικρές χιλιομετρικές αποστάσεις, εξασφαλίζει άνετη προσπέλαση και εξυπηρέτηση.

Εκπαίδευση

  • Η υποδομή εκπαίδευσης καλύπτει τις τρεις βαθμίδες: προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια. 
  • Νηπιαγωγεία: Υπάρχουν 6 Νηπιαγωγεία, 2 στην Αγία Μαρίνα, 2 στο Λακκί, 1 στα Αλιντα και 1 στον Ξηρόκαμπο.
  • Στους ίδιους οικισμούς υπάρχουν και οι τέσσερις μονάδες της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
  • Γυμνάσιο και Λύκειο υπάρχει στην Αγία Μαρίνα, ενώ Γυμνάσιο και ΤΕΕ στο Λακκί.

Αθλητισμός

  • Στον Ξηρόκαμπο βρίσκεται το νέο ανοικτό στάδιο της Λέρου.
  • Στο Λακκί, στην έξοδο προς Πλάτανο βρίσκεται το Δημοτικό γήπεδο, που χρησιμοποιείται κυρίως για ποδόσφαιρο, και δίπλα από το χώρο του πρώην ΠΙΚΠΑ, υπάρχει γήπεδο μπάσκετ, με τσιμεντένιο δάπεδο. 
  • Στον Πλάτανο, δίπλα στο Λύκειο, υπάρχει αθλητικός χώρος που διαθέτει εγκαταστάσεις στίβου και αθλοπαιδειών. 
  • Στο Παντέλι υπάρχει γήπεδο μπάσκετ, 
  • Στα Τεμένια γήπεδο 5Χ5 και tennis, 
  • Στο Λακκί γήπεδο 5Χ5 και tennis, 
  • Στη Γούρνα γήπεδο 5Χ5 και tennis.
  • Στη Μερικιά έχει κατασκευαστεί το κλειστό γυμναστήριο.
  • Στους αύλειους χώρους των Δημοτικών Σχολείων υπάρχουν εγκαταστάσεις αθλοπαιδειών, που λειτουργούν και εκτός των ωρών λειτουργίας των Σχολείων.

Πρόνοια

Υπάρχουν δύο Δημοτικοί Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, στο Λακκί και στην Καμάρα.

Περίθαλψη

Στο Λακκί υπάρχει ο ενιαίος φορέας «Κρατικό Θεραπευτήριο – Κέντρο Υγείας Λέρου», που αποτελεί το μοναδικό ίδρυμα παροχής υπηρεσιών υγείας στο νησί.

Πολιτιστικά

Στην Αγία Μαρίνα, σε νεοκλασικό διατηρητέο κτίριο (ήταν η Αστική Σχολή της Λέρου), στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Λέρου. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται αρχαία χρηστικά αντικείμενα και ενεπίγραφα αρχιτεκτονικά μέλη.

Στα Αλιντα, στον «Πύργο του Μπελένη», στεγάζονται:

  • το Ιστορικό Μουσείο, με φωτογραφίες, πορτρέτα και έντυπο υλικό που αναφέρεται στην ιστορία του νησιού.
  • το Λαογραφικό Μουσείο, με πλούσια εκθέματα σχετικά με τη λαϊκή παράδοση της Λέρου (έπιπλα, σκεύη, ρούχα, μουσικά όργανα κλπ)
  • το Μουσείο Τύπου, με παλιά τυπογραφικά μηχανήματα και έντυπα.
  • τη Δημοτική Πινακοθήκη, όπου φιλοξενούνται και εκθέσεις Λερίων καλλιτεχνών.
  • Στο κτίριο του παλιού Δημαρχείου (Δημογεροντία), που κατασκευάστηκε από τον Λέριο Νικόλαο Τσιγαδά Πασά, στεγάζεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο Λέρου.

Στη βιβλιοθήκη της Παναγίας του Κάστρου εκτίθενται σπάνιες εκδόσεις και πολύτιμα θρησκευτικά και ιστορικά κειμήλια.