Εκτός από τις χαρακτηρισμένες αρχαιολογικές περιοχές και τα προστατευόμενα νεότερα μνημεία, υπάρχει πλήθος άλλων θέσεων, κτισμάτων μεμονωμένων και συνόλων, που αποτελούν πολύτιμη πολιτιστική, ιστορική, μορφολογική, αισθητική και συμβολική παρακαταθήκη αυτού του προικισμένου νησιού.

Συνοπτικά αναφέρουμε τα ακόλουθα:

Μεγάλο αριθμό νεοκλασικών σπιτιών και αρχοντικών, διάσπαρτων σε όλη την έκταση του κεντρικού τμήματος του νησιού. Μερικά είναι σε χρήση, άλλα κινδυνεύουν σοβαρά από φθορές, όλα όμως συμβάλλουν στην ιδιαίτερη ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος των οικισμών Αγία Μαρίνα, Πλάτανος, Aλιντα, Παντέλι.

Μεμονωμένα κτίσματα αλλά και σύνολα στο Λακκί, με ιδιαίτερο ύφος που οπωσδήποτε δεν είναι δυνατό να διατηρηθεί και να αναδειχθεί με τις γενικές διατάξεις προστασίας των παραδοσιακών οικισμών που εφαρμόζονται σήμερα. Ιδιαίτερα επισημαίνεται η μοναδικότητα της πολεοδομικής, αρχιτεκτονικής και μορφολογικής φυσιογνωμίας του Λακκιού.

Ολόκληρος ο οικισμός που περιλαμβάνεται στο όριο του Ιταλικού σχεδίου πόλης αποτελεί τοπόσημο στο σύνολό του.

Αλλά και έξω από το όριο του Ιταλικού σχεδίου πόλης, υπάρχουν αξιόλογα κτίρια και σύνολα που αποτελούν επίσης τοπόσημα.

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ:

• Ο ραδιοφωνικός σταθμός των Ιταλών.
• Τα κτιριακά σύνολα του Κ.Θ.Λ.
• Τα Κατάλοιπα Ιταλικών Στρατιωτικών εγκαταστάσεων (Κουλούκι, Μερικιά, Λέπιδα, Αγιος Γεώργιος)
• Το οικιστικό σύνολο Αγίας Μαρίνας- Πλατάνου- Παντελίου, λόγω της ενδιαφέρουσας ποικιλίας στην αρχιτεκτονική των κτισμάτων.
• Οι δρόμοι που συνδέουν την πλατεία του Πλάτανου με την Αγία Μαρίνα που συνδυάζουν νεοκλασικά και Λέρικα σπίτια με τα Ιταλικά της παραλίας.
• Ο παραλιακός δρόμος που συνδέει την Αγία Μαρίνα με τα Αλιντα και ο παραλιακός επίσης δρόμος των Αλίντων, με νεοκλασικά, Ιταλικά και παραδοσιακά σπίτια, πράσινο και τοπόσημα (πύργος του Μπελένη Πατριαρχείο κλπ)
• Οι εκκλησίες στην Αγία Μαρίνα, με τον ιδιόρρυθμο ημικιλυνδρικό θόλο, σταυροειδείς ή όχι, με πλάγια τύμπανα και ψηλό τρούλο ή χωρίς τρούλο, και ο Αγιος Νικόλαος του Λακκιού, που προήλθε από μετατροπή της ιταλικής εκκλησίας του Αγίου Φραγκίσκου.
• Το ξωκλήσι της Αγίας Ματρώνας – Κιουράς, με τοιχογραφίες από τους κρατούμενους της δικτατορίας, και το κτιριακό σύνολο του στρατοπέδου στο Παρθένι, μνημεία ιστορικής μνήμης και συμβολικής αξίας.
• Τα ξωκλήσια της Παναγιάς της Γουρλωμάτας στο Δρυμώνα και της Παναγιάς της Καβουράδαινας στον Ξηρόκαμπο.
• Τα διάσπαρτα λείψανα των ιταλικών οχυρών κυρίως πάνω σε λόφους.